Pomoc psychologiczno-pedagogiczna
Rozumne korzystanie z wolności i swobody, czyli o wyznaczaniu granic.
Rozumne korzystanie z wolności i swobody, czyli o wyznaczaniu granic.
Jedną z kluczowych potrzeb każdego człowieka jest poczucie bezpieczeństwa, a tylko w znanej i określonej pewnymi granicami przestrzeni jesteśmy w stanie tę potrzebę dziecku zapewnić.
Czy pozostawienie dziecka bez kontroli i danie mu pełnej swobody w wyborze i działaniu jest dla niego korzystne, i czy gwarantuje mu poczucie bezpieczeństwa?
Wydaje się, że aby uzmysłowić sobie wagę powyższego pytania należy zastanowić się nad sposobem w jaki to my, dorośli poprzez własne działania dajemy dziecku możliwość wyboru i czy jest ono na tyle dojrzałe aby ponieść konsekwencje tegoż wyboru. Czy my jesteśmy w stanie zrealizować wybór dziecka tak, by czuło, że posiada ono siłę sprawczą. Czego nauczymy nasze pociechy, jeżeli damy im względne poczucie sprawczości w wyborze czegoś, a nie będziemy im w stanie tego dać lub zabezpieczyć. Dziecko poczuje się oszukane, straci poczucie własnej wartości i sprawczości.
Jeżeli zapytamy dziecko, co chce zjeść na śniadanie, może okazać się, że nie posiadamy tego w naszej ,,lodówce’’ i tak naprawdę nie damy mu żadnego wyboru, a narzucimy swój własny wybór.
Jeżeli zapytamy dziecko, czy chce iść z przedszkola do domu, a ono wyrazi chęć pozostania w nim, czy będziemy w stanie pozostać z nim do końca w tymże miejscu.
To my, dorośli powinniśmy tak kierować naszymi działaniami aby dziecko poczuło, że posiada możliwość wybory, a my jesteśmy w stanie mu ten wybór urzeczywistnić. Wystarczy inaczej zadać pytanie lub go dookreślić – Zjesz płatki, czy tosty? Chcesz iść do domu, czy zostaniesz jeszcze 5 minut w przedszkolu i dokończysz zabawę?
Właściwie zadane pytanie powoduje, że dziecko posiada możliwość wyboru, my jesteśmy w stanie ten wybór uszanować i go zrealizować. Takie rozumne wyznaczanie granic daje obu stronom wymierne korzyści i zadowolenie. My jako rodzice, opiekunowie zyskujemy w oczach naszych podopiecznych jako osoby godne zaufania i szacunku. Budujemy z dzieckiem pozytywne relacje, które będą procentowały w przyszłości.
Jak wyznaczać granice by dziecko ich chętnie przestrzegało?
1. Zapomnij o władzy absolutnej! Zacznij od zmiany wyrazu twarzy i tonu głosu. Nie mów do dziecka z wyrazem żalu, nie rób mu wyrzutów. Stawiając granice nie krytykuj!
2. Zanim zaczniesz zabraniać zapytaj siebie:
- Dlaczego nie chcę pozwolić na to dziecku?
-Czy to co mówię jest zgodne z tym, w co wierzę?
- Czy ten zakaz jest wyrazem moich przekonań, czy może wynikiem doświadczeń z dzieciństwa, np. tak zawsze powtarzała mi moja mama, a teraz nieświadomie kopiuję jej zachowanie?
- Czy mówię to, bo tak myślę, czy dlatego, że tak trzeba?
3. Postaw się w roli dziecka. Zastanów się, jak byś się czuł, gdyś był dzieckiem i słyszał takie słowa od swoich rodziców? Czy nie sprawiłyby ci bólu, przykrości?
4. Ustal stałe zasady. Jeśli chcesz by dziecko przestrzegało granic pamiętaj, by obowiązujące zasady były ,,stałe’’, a nie zmienne w zależności od twojego nastroju, sytuacji , emocji, osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem.
5. Unikaj ostatecznych stwierdzeń: ,,Nie wolno ci się tym bawić.’’ Zamiast tego powiedz: ,,Chcę abyś przestał się tym bawić.” Nieustanne zakazy w formie ,,nie wolno’’ sprawią, że twoje dziecko poczuje się niezdolne, nieodpowiedzialne. Jeśli zaś wypowiesz je w formie ,, chcę’’ , czyli z szacunkiem do dziecka, chętniej podejmie ono współpracę.
Taki sposób wyznaczania granic nauczy dziecko, że nie zawsze może dostać to, co chce, nie naruszając jednocześnie jego potrzeb.
W momencie , kiedy dziecko zaakceptuje wyznaczone przez ciebie granice i zastosuje się do twoich poleceń, niezwłocznie pochwal to zachowanie.
Dzieci potrzebują zasad, by czuć się bezpiecznie i właściwie się rozwijać. Ważne jest nie tylko to, czego te zasady, granice dotyczą, ale też sposób ich wyrażania i przekazania dziecku. Dziecko podejmie z nami współprace, albo zrodzi się w nim bunt i opór. To od nas zależy, czy nauczymy dziecko szacunku dla innych, czy jedynie przestrzegania granic ze strachu przed władzą drugiego człowieka.
11
STY
2023
297
razy
czytano
Kozdo