13 listopada uczniowie klas IV i V wybrali się na rajd pieszy po okolicy w poszukiwaniu miejsc pamięci narodowej, przydrożnych krzyży i kapliczek. W związku z niedawnymi obchodami Święta Naiepodległości Młodzi Patrioci postanowili poszukać miejsc upamiętniających ważne wydarzenia  historyczne, miejsc symbolicznych i miejsc kultu religijnego. Przydrożne kapliczki i krzyże to jeden z charakterystycznych elementów polskiego krajobrazu. Choć ich funkcje i formy zmieniały się na przestrzeni wieków, pozostają one symbolem naszej religijności, tradycji i historii. Zbudowane w miejscach ważnych zarówno dla życia codziennego, jak i duchowego,  pełnią rolę przestrzeni modlitwy, miejsca pielgrzymek, a także elementu kulturowego dziedzictwa narodowego.  Jak się dowiedzieliśmy pierwsze kapliczki i krzyże przydrożne zaczęły pojawiać się na ziemiach polskich już w średniowieczu. Były one efektem wpływów religijnych, jak również potrzebą wyrażenia pobożności na co dzień. Wznoszone początkowo przez duchowieństwo, stopniowo stały się również dziełem prywatnych fundatorów – wiernych, którzy pragnęli złożyć hołd Bogu i w ten sposób wyrazić swoją wiarę. W średniowieczu krzyże, zwłaszcza te drewniane, były stawiane głównie przy rozstajach dróg, aby chronić podróżnych przed niebezpieczeństwami, w tym chorobami, rabusiami czy złymi duchami. Warto dodać, że w tym okresie kapliczki stanowiły również miejsce do odprawiania mszy i modlitw w rejonach oddalonych od kościołów parafialnych. W XVI i XVII wieku, kiedy Polska przeżywała złoty wiek, przydrożne krzyże zyskały na popularności. Stawiano je z okazji ważnych wydarzeń, takich jak zwycięstwa wojenne czy na pamiątkę cudów. W XVIII wieku, po upadkach państwa i rozbiorach, kapliczki i krzyże nabrały jeszcze większego znaczenia symbolicznego – były wyrazem polskiej tożsamości narodowej oraz manifestacją wiary w trudnych czasach. W Niegowonicach znaleźliśmy wiele takich miejsc. Tutaj budowle przydrożne pełniły przede wszystkim funkcję religijną. Stanowiły one miejsca modlitwy, szczególnie dla ludzi podróżujących, którzy często zatrzymywali się w tych miejscach na krótką modlitwę czy rozmyślanie. W naszych domach wciąż można spotkać tradycję modlitwy przed rozpoczęciem podróży, czy błogosławieństwa przez kapłanów w czasie procesji. Z kolei krzyże przydrożne, zwłaszcza te ustawiane na rozstajach dróg, były postrzegane jako formy ochrony przed niebezpieczeństwami. Krzyż, będący symbolem męki i ofiary Chrystusa, miał w wierzeniach ludowych moc odpędzania złych duchów oraz uświęcania miejsca, w którym został ustawiony. Wraz z rozwojem kultu maryjnego w Polsce, wznoszono także liczne kapliczki poświęcone Matce Bożej, w których pielgrzymi modlili się o wstawiennictwo i pomoc. Podczas naszej wędrówki udało nam się również zlokalizować kilka takich miejsc. W Polsce kapliczki miały również znaczenie społeczne. Były miejscem spotkań wspólnoty, organizowania procesji oraz różnego rodzaju uroczystości religijnych. Czasem odbywały się przy nich odpusty, a także drobne ceremonie, takie jak błogosławienie pól przed rozpoczęciem prac rolnych. Współczesne kapliczki przydrożne nie pełnią już takiej funkcji ochronnej czy organizacyjnej jak kiedyś, ale wciąż stanowią ważny element kulturowy i duchowy. W wielu miejscach, przydrożne krzyże i kapliczki są częścią życia lokalnej społeczności. Oprócz religijnej roli, mają również wymiar edukacyjny i estetyczny, przypominając o tradycjach przeszłych pokoleń. Często są one również remontowane i odnawiane dzięki staraniom lokalnych społeczności oraz parafii, co pomaga w zachowaniu tego dziedzictwa dla przyszłych pokoleń. Przydrożne kapliczki, krzyże i miejsca pamięci narodowej w Niegowonicach to elementy, które na stałe wpisały się w naszą historię, kulturę i religijność. Ich różnorodność, zarówno pod względem formy, jak i funkcji, świadczy o bogactwie  tradycji religijnej i lokalnych zwyczajów. Choć wiele z nich zmieniło swoje pierwotne znaczenie, wciąż pozostają cennym świadectwem dawnych czasów i źródłem duchowej inspiracji. Dziś stanowią one nie tylko świadectwo religijności Polaków, ale i cenne dziedzictwo kulturowe, które warto pielęgnować i przekazywać kolejnym pokoleniom.