Rozwój świadomej uwagi jest podstawą każdej formy uczenia się. „Uważność”, czyli praktykowanie świadomej, skupionej uwagi, wpływa na proces uczenia się dzieci.

Koncentracja uwagi to umiejętność skupienia się na jednej czynności czy działaniu. Proces polega na odrzuceniu nadmiaru informacji i bodźców – po to, aby do świadomości docierały jedynie informacje i bodźce istotne.

Zapamiętaj!

Czas koncentracji dzieci:

• Dziecko 2-4 letnie koncentruje się ok. 5-15 min.

• Dziecko 5- 7 letnie koncentruje się ok.15- 25 min.

• Dziecko 8-10 letnie koncentruje się ok.25-35 min.

• Dziecko 11-13 letnie koncentruje się ok.35-45 min.

• Dziecko 14-16 letnie koncentruje się ok.45-55 min.

 

Koncentracja+ uwaga= skupienie

Koncentracja i uwaga są ze sobą ściśle powiązane. Uwaga to skierowanie świadomości na określone zadanie. Przeciwieństwem uwagi jest roztargnienie. Osoba roztargniona działa chaotycznie, ma rozproszoną uwagę, łatwo przechodzi z jednego zadania do drugiego nie kończąc żadnego, stwarza wrażenie zagubionej.

Przyczyny zaburzeń koncentracji uwagi:

 

•ogólne obniżenie sprawności intelektualnej,

• zaburzenia w rozwoju (ADHD, ADD, nieharmonijny rozwój, specyficzne trudności w uczeniu się, zaburzenia integracji sensorycznej ),

• choroby ( m.in. nadczynność lub niedoczynność tarczycy, astma, anemia, zaburzenia psychiczne) ,

• zbyt wiele bodźców w otoczeniu dziecka ( np. nadmiar zabawek),

• niewłaściwe zabawki (stymulujące za wiele zmysłów),

• zbyt wiele czasu spędzanego przed telewizorem komputerem, tabletem, z telefonem,

• zmęczenie spowodowane nadmiarem zajęć,

• niedostateczna stymulacja ze strony otoczenia (brak wyzwań intelektualnych, zadań wymagających wytrwałości),

• stresujące wydarzenie (rozwód rodziców) lub przewlekły stres ( konflikty w domu),

• niewłaściwa dieta ( zbyt uboga, nadmiar cukru),

• niedostateczna liczba godzin snu,

• przyjmowanie niektórych leków.

 

To, co utrudnia koncentrację uwagi, może wynikać z czynników zewnętrznych, takich jak:

otoczenie (mrugająca żarówka, nudne lekcje, gadżety), presja osiągnięć, brak czasu dla dziecka, brak stawiania granic w wychowaniu, używki

 

Jak pomagać dzieciom z zaburzeniami koncentracji uwagi?

• ograniczać wszystko to, co przeszkadza w osiągnięciu maksymalnej wydajności ( np. dodatkowe bodźce słuchowe czy wzrokowe),

• uporządkować otoczenie (segregatory, pojemniki itd.),

• kontrolować działania i uczyć samokontroli,

• zachęcać, by wykonywało jedną czynność, a nie kilka jednocześnie,

• kontrolować kończenie rozpoczętych zadań,

• dzielić zadania na małe części,

• nagradzać, wzmacniać pozytywnie,

• dbać o regularność snu i czuwania, a także zabawy i nauki,

• stosować zasadę „trzy razy R”, czyli regularność (działania w ustalonym rytmie), rutyna (wykonywania określonych czynności w określonych porach), repetycja (duża liczba powtórek, wielokrotne upewnianie się czy dziecko zrozumiało polecenie),

• propagować zdrową dietę i ruch,

• w razie potrzeby korzystać z terapii psychologicznej,

• czasem konieczne jest włączenie farmakoterapii.

 

Jak wzmacniać z dzieckiem koncentrację uwagi- propozycje różnych ćwiczeń:

 

1. Wyszukiwanie podobieństw i różnic między ilustracjami lub przedmiotami.

2. Kolorowanie drobnych elementów, tworzących labirynty.

3. Układanie puzzli, tangramów, domina, klocków.

4. Uprawianie twórczości plastycznej.

5. Rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, zabawy w rozsypanki wyrazowe, scalanie sylab w słowa itp.

6. Odnajdywanie w tekście błędów (dodatkowe, niepasujące znaki).

7. Kopiowanie znaków z jednej tabeli do drugiej w ten sam sposób lub lustrzany.

8. Odszyfrowywanie haseł, znaków (różne znaki oznaczają rożne litery), kodowanie.

9. Wyszukiwanie określonych słów, liter, znaków.

10. Słuchanie słuchowisk i czytanych książeczek, a potem odpowiadanie na pytania o ich treść lub opowiadanie o nich.

11. Wykonywanie działań matematycznych w pamięci, odliczanie wstecz itp.

12. Dyktanda graficzne.

13. Kolorowanie rozet, mandali.

14. Uczestniczenie w zabawach relaksacyjnych (wyobrażeniowych, oddechowych)

15. Uczestniczenie w różnego rodzaju grach i zabawach ruchowych.